سندروم کوشینگ یا پرکاری غدد فوق کلیوی (Hyperadrenocorticism) یک اختلال هورمونی است که می تواند به دلیل تولید بالای کورتیزول توسط بدن سگ و یا مصرف داروهای کورتیکواستروئید ( مانند پردنیزولون و دگزامتازون) به مدت طولانی و یا با دوز زیاد ایجاد گردد.
این بیماری عموما حیوانات میانسال و مسن را درگیر می کند.
قبل از مطالعه علایم زیر، توجه داشته باشید ممکن است همه علائم ذکر شده در بیمار بروز نکند و بسیاری از علائم نیز می تواند با سایر بیماری ها مشترک باشد.
بنابراین تشخیص بیماری بر اساس علائم بالینی و دیگر تست های تشخیصی انجام می پذیرد.
علائم بیماری کوشینگ شامل:
- پلی دیپسی و پلی یوری
- پرخوری
- نفس نفس زدن
- چاقی
- تجع چربی
- عفونت های مکرر پوست، گوش ها، دستگاه ادراری و غیره
- ریزش مو
- کمبود انرژی
- بی خوابی
- ضعف عضلات
- ناباروری
- تیره شدن پوست
- نازک شدن پوست
- ظهور پلاک های سفید روی پوست
- اختلالات عصبی
تشخیص بیماری:
تشخیص بیماری براساس گرفتن تاریخچه کامل حیوان ، معاینات فیزیکی و تست های تکمیلی صورت می پذیرد. آزمایش های پیشنهادی شامل موارد زیر می شود:
-CBC
-Blood biochemistry tests: AST-ALT-ALP- BUN-Cr-Glucose-Triglycerides- Cholesterol-Na-K-P(Phosphorus)
–Urine analysis (If needed)-
در صورتی که با انجام موارد فوق به سندروم کوشینگ مشکوک شدید انجام تست های تکمیلی برای تشخیص قطعی تر این بیماری ضروری است که در ادامه به آن اشاره خواهد شد.
تست های تکمیلی جهت تشخیص کوشینگ:
- سنجش نسبت کورتیزول به کراتینین ادرار (در صورت نرمال بودن این نسبت بیماری کوشینگ به احتمال زیاد رد میشود اما در صورت بالا بودن نسبت، تست های تکمیلی دیگری را باید انجام داد زیرا شرایط متعددی می تواند منجر به این حالت شود.)
- Low-dose dexamethasone suppression test (LDDS)(در سگ های مبتلا به کوشینگ در اثر تزریق دگزامتازون، ترشح کورتیزول ساپرس نمی شود.)
- ACTH stimulation test
- high-dose dexamethasone suppression test
- انجام سونوگرافی محوطه شکمی
چند نکته در مورد نمونه گیری صحیح، شرایط نگهداری و انتقال نمونه ها:
نکات مهم مربوط به کورتیزول:
نمونه مناسب:
- سرم یا پلاسمای EDTA – از بین این دو پلاسما بهتر است.
- دمای مناسب جهت نگهداری نمونه: بهترین دمای نگهداری تا زمان اندازه گیری در منفی ۲۰ درجه سانتی گراد است .
نکات مهم مربوط به ACTH:
- نمونه مناسب:
- بهترین نمونه پلاسمای EDTA است.
شرایط نگهداری و ارسال نمونه:
- پلاسما باید بلافاصله جدا شود و حتما در لوله پلاستیکی ذخیره ، منتقل و‌تا زمان اندازه گیری در یخچال نگهداری شود .
- حتما جهت انتقال نمونه از یخ خشک استفاده شود .
- این آنالیت در پلاسمای EDTA در حرارت ۱۹ درجه تا سه ساعت پایدار است .